Kaos Yayinlari

Anarşizmin ünlü düşünürlerinden biri olan Kropotkin, anarşi, anarşizm ve anarşist komünizmin temellerini ve ilkelerini irdelediği bu çalışmasında, felsefesi ve idealleri üzerinde durduğu anarşi kavramını bütün boyutlarıyla ele alarak bilimsel bir temele oturtuyor.

Bu kitap anarşizm üzerine bugüne kadar yapılmış en kapsamlı çalışmalardan biri, hatta başlıcasıdır. Uzun yıllar İngilterede yaşayan ve 150den fazla kitabı olan şair ve araştırmacı Woodcock Kanadalı bir anarşisttir. Woodcock, bu başarılı çalışmasında anarşizmi Düşünce ve Hareket olarak iki döneme ayırır.

Türkiyeli okurun, özellikle de Türkiyeli solcu okurun anarşizm hakkında bildiği tek şey ondan hoşlanmadığıdır. Türkiye’de hemen her konudaki tartışma “anarşizm” söz konusu olduğunda ortadan kalkmış gibidir. Basından halka, sağcı solcu militandan devlet görevlisine herkes elbirliğiyle anarşizme karşıdır. Mahkemede kalem kıran yargıç da idam alan devrimci de anarşizme karşıdır. Şaşılacak şey!

Bakunin’in devrimci mücadeleye kazandırdığı teorik derinlik hep onun eylemci pratiğinin gölgesinde kalmıştır. Oysa Bakunin otorite, erk ve tahakkümü en ince ayrıntısına kadar inceleyerek teşhir etmişti. Proletarya diktatörlüğünü savunan Marx ve diğer otoriter sosyalistlerle girdiği tartışmalarda, “Eğer devlet olacaksa zorunlu olarak baskı ve kölelik de olacaktır” diyerek her türlü devlet düşüncesinin kölelikten başka bir şeye yol açmayacağını ısrarla vurguluyordu. Bugün sosyalizm adına olup bitenleri, o, yüz elli yıl önce keskin bir öngörüyle ilan ediyordu.

Anarşizmin İspanya pratiği üzerine temel bir yapıt. Anarko-sendikalistlerin saflarında yıllarca faşist Franko güçlerine karşı savaşmış, faşizmin zaferinden sonra liberter gerillaya katılmış ve 11 yılını Franko'nun zindanlarında geçirmiş bir anarşistin kaleminden; 2 milyon anarşistin katıldığı İspanya Devrimi'nin çarpıcı olaylarla dolu bilinmeyen tarihi.

Errico Malatesta, ünlü bir düşünce ve eylem adamıdır. 1872’de henüz 19 yaşındayken Bakunin ile tanıştı ve silah arkadaşı oldu. Eylemle propaganda kuşağının bu önde gelen temsilcisi, Bologna Ayaklanması’nda jandarmayla çatışan bir asi, fabrika işgallerinde bir militan, köylerde tapu ve vergi belgelerini yakarak “anarşist düzeni” ilan eden küçük bir “isyan ordusu neferi” dir.

Kropotkin’in en temel eserlerinden biri olan Karşılıklı Yardımlaşma, aynı zamanda Malthusçu “hayatta kalma mücadelesi”ne ve Darwincilere verilmiş bir yanıttır. İnsan nüfusunun mevcut yiyecek arzından daha hızlı bir artış gösterdiğini ileri süren Malthus, yaşam imkânlarıyla nüfus artışı arasındaki dengenin ancak, kıtlık, hastalık ve savaş sonucu, güçsüzlerin elenmesiyle korunacağını söylüyordu. Malthus’un, “hayatta kalma mücadelesi” olarak formüle ettiği bu anlayış, herkesin herkese karşı sürekli rekabeti demekti.

Sovyet hükümetiyle Alman İmparatorluğu arasında varılan anlaşma gereğince, 1918 yılının ortalarında Alman-Avusturya birlikleri Ukrayna’yı işgal ettiler. Anarşist Nestor Mahno öncülüğündeki Ukrayna köylü direniş birlikleri Alman işgalini kırınca Aralık 1918’de Ukrayna’nın yolu yeniden Bolşeviklere açıldı. Mahnovistler’in özgür bölgelerine girerek onları otoriteleri altına almak istediler. Ancak, General Denikin ve Wrangel’in Beyaz Orduları tarafından tehdit edilen Bolşevik hükümet, Mahno komutasındaki Devrimci İsyan Ordusu’yla sık sık ittifak kurmak zorunda kalıyordu.

Tarim ile sanayinin eski çaglardaki gibi iç içe oldugu bir yasamin küçük yerlesim yerlerinde yeniden mümkün olabilecegini ileri süren Pyotr Kropotkin, bunlarin atölye ölçeginde bütünlesmesini ve kendine yeten bir karakter tasimasi gerektigini savunur.

Toplumsal anarşizmin, devrimci özünden boşaltılıp bireyci bir yaşam tarzına indirgenerek modalaştırılmasına karşı çıkan Bookchin, bireyci anarşizme karşı anarko-komünalist bir perspektifi savunur. Günümüz anarşizminin genel bir görünümünü ortaya koyan Bookchin, anarşist düşüncenin soyağacından kopup postmodern nihilizme, Foucaultcu “kişisel isyan”a ve liberal özerkliğe savrulan “yaşamtarzı anarşistler”e sert ama bütünlüklü bir eleştiri yöneltiyor.

Tolstoy'un kendi yasamindan yola çikarak kaleme aldigi bu eser, bes perdelik bir dram olan oyun, yazarin "Hristiyan anarsizmi" olarak tanimlanan düsüncelerini de yansitiyor.